Burcht van Boeda

De trots van de vroeger koninklijke hoofdstad van Hongarije ligt op een heuvel in Boedapest: de Burcht van Boeda. Het Koninklijk Paleis neemt het zuidelijk gedeelte van de burchtheuvel in beslag. Maar er is veel meer te beleven in het Kasteeldistrict van Boedapest: dit is ook de plaats waar je de historische binnenstad vindt, met talloze plekjes om te genieten van het prachtige panorama over Boedapest. Je krijgt hier echt het gevoel dat je terug in de tijd reist met al die prachtige barokke woonhuizen.

Het stadsdeel Boeda is heuvelachtig, terwijl Pest vlak is. Op een van de heuvels aan de Donau werd in de 13e eeuw een burcht gebouwd. Dat gebeurde na het binnen dringen van de Mongolen die een groot deel van Hongarije verwoestten. Toen ze zich terugtrokken besloot koning Bela IV tot de bouw van een burcht met daaromheen een stad. Zware vestingwallen moesten de koning en de burgers beschermen tegen een nieuwe aanval van de Mongolen. Zeven eeuwen lang zou deze burcht het onderkomen zijn van het Hongaarse koningshuis.

De burcht werd verschillende keren zwaar beschadigd, waarna hij iedere keer werd herbouwd en voorzien van nieuwe elementen. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd hier zwaar gevochten tussen de Duitsers en de oprukkende Russen. Daarbij werd het vestingcomplex opnieuw zwaar beschadigd. Huizen waren vernield en het koninklijk paleis was platgebrand. In de jaren daarna is het paleis gerestaureerd maar van het koninklijke interieur was weinig over. Wel werden bij de renovatiewerkzaamheden onder het paleis de resten gevonden van eerdere burchten.

Koninklijk Paleis
Het voormalig Koninklijk Paleis is een apart gedeelte van het Kasteeldistrict. In het gerestaureerde complex zijn enkele musea ondergebracht, de formele residentie van de minister-president is vandaag de dag het Alexander Paleis. De Nationale Galerie (lees er hier meer over) is ondergebracht in de hoofdvleugels van het voormalige slot (gebouwen B, C en D). In de prachtige zalen zie je een compleet overzicht van Hongaarse kunst, van de stichting van de staat tot nu. Moderne kunst is te zien in het Ludwig Museum.

In het Historisch Museum (lees hier verder) zijn voorwerpen te zien die gevonden zijn bij archeologische opgravingen in Hongarije. Ook staat er gerestaureerde kunst uit het voormalige paleis tentoongesteld. In de loop van de geschiedenis is deze burcht twee keer verwoest geweest. Tijdens de tweede wereldoorlog brandde hij zelfs in z'n geheel uit. Na de restauratie werden hier musea en de Nationale Bibliotheek gevestigd.

Burchtkwartier
Het burchtkwartier is één van de meest romantische plekken in Boedapest. De kronkelende straatjes en de smalle gebouwen stammen uit de middeleeuwen, de elegante paleizen in barokke- en pruikenstijl zijn uit de tijd van de wederopbouw na de Turkse overheersing. Hier bevindt zich ook het Huis van de Hongaarse wijnen, schuin tegenover het Hilton hotel. Dit gehele complex met zijn machtige koninklijke paleis, zijn smalle straatjes, oude huizen en prachtige kerk staat als beschermd gebied op de monumentenlijst van de UNESCO.

Het is echt een belevenis: wandelen door de kleine straatjes, binnenkijken in de schaduwrijke binnenplaatsen, rondlopen in de gotische Matthiaskerk. Winkelen in de kleine souvenirwinkeltjes, koffie drinken met een stuk taart of de fantastische collectie van schilderijen en beeldhouwwerken bezichtigen in de machtige museumzalen van het voormalige Koninklijke Paleis.

Vanaf de Burchtheuvel zie je de blauwe Donau door de stad kronkelen. Van de bruggen die beide stadsdelen verbinden, is de oude Széchenyi Kettingbrug, gebouwd in 1849, de meest indrukwekkende. Midden in Boeda ligt een steile rots, de Gellért heuvel, met een schitterend uitzicht over de stad. Naast 18e en 19e eeuwse gebouwen in de oude stad kun je ook een wandeling maken op de vestingwallen.

Trinity Square
De meest bezochte plek op de heuvel is het plein van de Heilige Drie-eenheid (Szentháromság ter of Trinity Square). Het plein wordt gedomineerd door een van de meest karakteristieke gebouwen van de stad, de Mathias kerk, die al meer dan 700 jaar oud is. De kerk zelf is bijna van dezelfde leeftijd als het Koninklijk Paleis en hier hebben dan ook vele kroningsceremonies zich afgespeeld. Diverse koningen en keizers hebben hun stempel gedrukt op de kerk - voordat de kerk tijdens de Turkse bezetting werd omgebouwd tot een moskee en de muren werden gewit. Binnen liggen in hun sarcofagen koning Bela de Derde en zijn koningin en de enorme kunstcollectie van de kerk is ook een kijkje waard. De huidige versie van de kerk dateert uit het begin van de 19e eeuw, toen het in neogotische stijl werd gerenoveerd. Er worden hier geregeld concerten opgevoerd vanwege de uitstekende akoestiek, de moeite waard om bij te wonen! De gotische toren van de Mathias kerk, met het Vissersbastion op de achtergrond, is een van de meest gefotografeerde toeristische trekpleisters in Hongarije.

Aan het plein vind je verder het barokke voormalige stadhuis, het neogotische voormalige ministerie van Financiën, het standbeeld van St. Stephen en het Vissersbastion. Die laatste werd ontworpen en gebouwd tussen 1895 en 1902 ter vervanging van het voormalige kasteelmuur en biedt een adembenemend uitzicht op Boedapest.

Hotel Buda Hilton
Een iets minder bekende bezienswaardigheid hier is het Hotel Buda Hilton, het eerste naoorlogse luxe hotel van Boedapest. Op de binnenplaats van het hotel vind je de ruïnes van een 13e-eeuws Dominicaans klooster, een mooie achtergrond voor zomerse theatervoorstellingen.

Grotten
Diep onder de heuvel verbergt de Burcht van Boeda een grotlabyrinth dat helaas niet meer toegankelijk is. De grotten hebben een enorme omvang: tijdens de Tweede Wereldoorlog pasten hier wel 20.000 Duitse soldaten in. Het labyrinth kon alleen veilig worden verkend met een goede lokale gids. Voor de komst van de Magyaren (Hongaren) in de 9e eeuw na Christus, hebben Kelten en Romeinen hier gewoond. De koninklijke residentie werd hier zelfs naartoe verplaatst door Bela de Vierde na de invasie door de Tartaren in 1241-42, omdat de grotten beter te verdedigen waren.

UNESCO
Het kasteel en de prachtige gebouwen vormen een mooie eenheid met de huizen langs de Donau-oever: niet voor niets strekt het door UNESCO beschermde gebied zich ook uit langs de rivier. De middeleeuwse Rudas Baden en de rotsen van de Gellert-heuvel worden samen met de bruggen over de Donau ook tot de Burcht gerekend. De oudste van deze bruggen in de bekende Kettingbrug, die werd gebouwd in 1849. De Erzsebet (Elizabeth) brug was een van de eerste hangbruggen ter wereld.